Kiedy można wziąć urlop w nowej pracy? Poznaj swoje prawa i zasady naliczania wolnego

Zmiana miejsca zatrudnienia to proces, który budzi wiele pytań natury formalnej. Jedną z najbardziej nurtujących kwestii jest moment, w którym pracownikowi przysługuje prawo do odpoczynku. Kiedy można wziąć urlop w nowej pracy? Odpowiedź zależy przede wszystkim od tego, czy stawiasz swoje pierwsze kroki na rynku pracy, czy jest to kolejny etap Twojej kariery zawodowej.

Pierwsza praca w życiu a prawo do urlopu wypoczynkowego

Osoby, które dopiero rozpoczynają swoją drogę zawodową, podlegają specyficznym zasadom opisanym w art. 153 Kodeksu pracy. W tym przypadku prawo do wypoczynku nabywa się stopniowo, a nie „z góry”.

W pierwszej pracy w życiu nabywasz prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru przysługującego po przepracowaniu roku. Jeśli przysługuje Ci 20 dni urlopu rocznie, to po każdym miesiącu „zarabiasz” około 1,66 dnia wolnego. Oznacza to, że pierwszy dzień urlopu możesz wziąć w nowej pracy dopiero po przepracowaniu pełnego miesiąca kalendarzowego.

Kiedy można wziąć urlop w nowej pracy, mając już doświadczenie zawodowe?

Jeśli pracujesz już od jakiegoś czasu i zmieniasz firmę w trakcie roku, sytuacja jest znacznie korzystniejsza. W kolejnej pracy nabywasz prawo do urlopu wypoczynkowego już od pierwszego dnia zatrudnienia. Nie musisz czekać miesiąca na naliczenie puli, pod warunkiem że u poprzedniego pracodawcy nie wykorzystałeś już całego przysługującego Ci limitu na dany rok.

U nowego pracodawcy przysługuje Ci urlop proporcjonalny. Oznacza to, że liczba dni wolnych, jaką możesz wykorzystać, zależy od tego, ile miesięcy pozostało do końca roku kalendarzowego w nowym miejscu pracy.

Staż pracy (wliczając edukację) Roczny wymiar pełny Miesięczny wymiar urlopu
Poniżej 10 lat 20 dni ok. 1,66 dnia
Powyżej 10 lat 26 dni ok. 2,16 dnia

Jak obliczyć wymiar urlopu u nowego pracodawcy?

Aby sprawdzić, na ile dni wolnego możesz liczyć, należy zastosować prosty wzór: (Roczny wymiar urlopu / 12) × liczba miesięcy zatrudnienia. Zgodnie z przepisami, niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę na korzyść pracownika.

Należy jednak pamiętać o ważnej zasadzie: suma dni wykorzystanych u starego i nowego pracodawcy nie może przekroczyć Twojego rocznego limitu (20 lub 26 dni). Jeśli więc u poprzedniego szefa wykorzystałeś więcej dni, niż wynikało to z proporcji, nowy pracodawca przyzna Ci odpowiednio mniej wolnego.

Czy niewykorzystane dni urlopu przechodzą do nowej firmy?

To jeden z najczęstszych mitów pracowniczych – urlop nie „idzie” za pracownikiem do nowej firmy. Zmiana pracodawcy definitywnie zamyka okres rozliczeniowy w poprzednim miejscu. Jeśli w dniu odejścia z pracy masz jeszcze zaległe dni wolne, Twój poprzedni pracodawca ma dwa wyjścia:
1. Wysłać Cię na urlop w trakcie trwania okresu wypowiedzenia.
2. Wypłacić ekwiwalent pieniężny za każdą niewykorzystaną godzinę urlopu.

W nowym miejscu pracy zaczynasz z „czystą kartą” w ramach puli proporcjonalnej.

Urlop na żądanie i okres próbny – co warto wiedzieć?

Często pojawia się pytanie, czy urlop w nowej pracy można wziąć w nagłej sytuacji, będąc jeszcze na okresie próbnym. Urlop na żądanie (4 dni w roku kalendarzowym) jest częścią Twojej łącznej puli urlopowej. Teoretycznie możesz o niego zawnioskować bardzo szybko, jednak w praktyce wielu pracodawców wymaga przepracowania przynajmniej miesiąca, aby pracownik posiadał „wypracowane” dni w puli.

Warto również zwrócić uwagę na nowelizację przepisów, która pozwala pracodawcy przedłużyć okres próbny o czas trwania urlopu wypoczynkowego. Jeśli weźmiesz wolne na samym początku zatrudnienia, musisz liczyć się z tym, że Twój czas na sprawdzenie się w firmie zostanie wydłużony o dokładnie taką liczbę dni, jaką spędziłeś na wypoczynku.

Formalności przed zmianą pracodawcy

Aby proces naliczania urlopu w nowym miejscu przebiegł sprawnie, zwróć uwagę na świadectwo pracy od poprzedniego pracodawcy. To kluczowy dokument, na podstawie którego dział kadr w nowej firmie wyliczy, ile dni wolnego już wykorzystałeś, a ile Ci jeszcze przysługuje. Bez tego dokumentu nowy pracodawca może mieć trudności z poprawnym ustaleniem Twojego salda urlopowego, co może opóźnić moment, w którym będziesz mógł legalnie udać się na zasłużone wolne.