Wielu byłych żołnierzy oraz osób rozważających wstąpienie w szeregi armii zastanawia się, jak czas spędzony w mundurze przekłada się na ich późniejsze świadczenia. Odpowiedź na pytanie, czy wojsko wlicza się do emerytury, jest twierdząca, jednak mechanizm zaliczania tego okresu zależy od rodzaju pełnionej służby oraz systemu emerytalnego, któremu podlegamy.
Służba wojskowa jest w Polsce traktowana priorytetowo w kontekście uprawnień pracowniczych. Dzięki ustawie o obronie Ojczyzny, okresy te nie przepadają, lecz stają się istotnym składnikiem stażu emerytalnego.
Służba wojskowa jako okres składkowy w ZUS
Dla osób ubezpieczonych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych kluczową informacją jest fakt, że czynna służba wojskowa w Wojsku Polskim jest uznawana za okres składkowy. Wynika to bezpośrednio z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Oznacza to, że czas spędzony w armii jest traktowany na równi z latami, w których odprowadzane były składki z tytułu umowy o pracę. Jest to tzw. okres „fikcyjny” w tym sensie, że żołnierz nie odprowadza składek samodzielnie, ale państwo gwarantuje mu zaliczenie tego czasu do stażu wymaganego do nabycia prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości.
Jakie rodzaje służby wliczają się do emerytury?
W ramach obowiązujących przepisów do stażu emerytalnego zalicza się m.in.:
* zasadniczą służbę wojskową,
* dobrowolną zasadniczą służbę wojskową,
* terytorialną służbę wojskową (pełnioną rotacyjnie),
* ćwiczenia wojskowe,
* służbę kandydacką.
Wpływ wojska na staż pracy i uprawnienia emerytalne
To, czy wojsko wlicza się do emerytury w sposób maksymalnie korzystny, zależy często od dopełnienia formalności po zdjęciu munduru. Art. 313 ustawy o obronie Ojczyzny precyzuje, że czas odbywania służby wlicza się do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy.
Szczególnie istotny jest termin 30 dni. Jeśli żołnierz po zakończeniu służby podejmie pracę u dotychczasowego pracodawcy w ciągu 30 dni, czas spędzony w wojsku jest w pełni kontynuacją stażu pracy. Jeśli natomiast podejmie nową pracę lub była to jego pierwsza praca, okres ten również zostanie doliczony do stażu ogólnego, wpływającego np. na wymiar urlopu czy prawo do nagrody jubileuszowej, co pośrednio rzutuje na przyszłą emeryturę.
Tabela: Wpływ rodzaju służby na staż pracy i emeryturę
| Rodzaj służby | Czy wlicza się do stażu? | Warunki zaliczenia |
|---|---|---|
| Zasadnicza / Dobrowolna | Tak | W pełnym wymiarze jako okres składkowy |
| Zawodowa | Tak | System zaopatrzeniowy lub powszechny (ZUS) |
| WOT (rotacyjnie) | Tak | Tylko dni faktycznego pełnienia służby w jednostce |
| WOT (dyspozycyjnie) | Nie | Czas pozostawania w gotowości poza jednostką |
Czy wojsko wlicza się do emerytury wcześniejszej?
Kwestia ta ma fundamentalne znaczenie dla osób pracujących w tzw. szczególnych warunkach (np. górnictwo, hutnictwo). Orzecznictwo Sądu Najwyższego (m.in. uchwała o sygn. akt II UZP 6/13) potwierdza, że okres zasadniczej służby wojskowej może być zaliczony do stażu pracy w szczególnych warunkach.
Aby było to możliwe, muszą zostać spełnione dwa warunki:
1. Pracownik przed powołaniem do wojska był zatrudniony w szczególnych warunkach.
2. W ciągu 30 dni po zakończeniu służby zgłosił powrót do tego samego zatrudnienia.
W takim scenariuszu rok czy dwa lata spędzone w wojsku nie „przerywają” stażu uprawniającego do przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym.
Wojsko a wysokość emerytury wojskowej
W przypadku żołnierzy zawodowych system jest jeszcze bardziej specyficzny. Służba wojskowa w innym charakterze (np. zasadnicza przed przejściem na zawodostwo) zwiększa wymiar emerytury wojskowej. Każdy rok takiej służby może doliczyć 3% podstawy wymiaru świadczenia, o ile emerytura nie osiągnęła jeszcze maksymalnego pułapu 75% podstawy. Doliczenie to następuje na wniosek zainteresowanego.
Dokumentowanie służby dla celów emerytalnych
Aby ZUS lub Wojskowe Biuro Emerytalne mogły uwzględnić czas spędzony w armii, konieczne jest przedstawienie odpowiednich dowodów. Podstawowym dokumentem jest książeczka wojskowa z wpisami dotyczącymi przebiegu służby.
W przypadku zagubienia książeczki lub nieczytelnych wpisów, emeryt powinien wystąpić o:
* zaświadczenie z właściwego Wojskowego Centrum Rekrutacji (dawniej WKU),
* wyciąg z rozkazów dziennych (jeśli sprawa dotyczy konkretnych okresów służby rotacyjnej w WOT),
* legitymację służbową (w przypadku żołnierzy zawodowych).
Warto zadbać o te formalności z wyprzedzeniem, ponieważ potwierdzenie okresów składkowych sprzed lat może wymagać kwerendy w archiwach wojskowych, co bywa czasochłonne. Dowiedzenie, że wojsko wlicza się do emerytury w Twoim indywidualnym przypadku, realnie podniesie kwotę otrzymywanego co miesiąc świadczenia.
Od lat zajmuję się tworzeniem treści dla portali internetowych, obejmujących różnorodne tematy. Moim celem jest dostarczanie wartościowych i ciekawych artykułów, które angażują i inspirują czytelników. Pisanie to dla mnie nie tylko praca, ale również pasja, która pozwala mi dzielić się wiedzą i odkrywać nowe perspektywy.